Nederlanders voelen urgentie leesbevordering
SMB-GfK themameting: leesbevordering (2022)
Het is inmiddels ruim een jaar sinds het einde van de coronapandemie – een periode waarin het dagelijks leven van de Nederlander flink veranderde. Sindsdien is er alweer veel veranderd in de maatschappij. Is daarvan iets terug te zien in het lees-, leen- en koopgedrag van de Nederlandse consument? De laatste reguliere meting van het GfK-SMB-kwartaalonderzoek* toont de ontwikkelingen door de jaren heen.
Ruim 60% van de Nederlanders leest maandelijks in een boek. Deze leesfrequentie blijft door de jaren heen stabiel. Van deze lezers is het deel dat voor zijn plezier leest gestegen, van 48% in 2019 naar 55% in 2023. De hoeveelheid gelezen boeken per jaar is hetzelfde gebleven als vorig jaar: gemiddeld leest men 9 papieren boeken, 5 e-books en beluistert men één luisterboek in een jaar.
Wel wordt een boek lezen minder gedaan als dagelijkse activiteit vergeleken met de afgelopen twee jaren. Deze daling is ook te zien bij andere ‘thuisactiviteiten’ die tijdens de coronajaren juist meer werden gedaan, zoals televisie kijken en de krant lezen. Deze daling heeft mogelijk te maken met het feit dat buitenshuis weer meer mogelijk is.
De frequentie waarmee de Nederlandse consument boeken koopt is stabiel: 55% koopt jaarlijks een boek en 9% doet dat zelfs iedere maand. Wel geeft men gemiddeld iets minder uit, gemiddeld € 53 versus € 58 in 2021. Deze daling in uitgaven zien we vooral in de lagere inkomensgroep, die beneden modaal verdient. Zij geven gemiddeld € 44 uit aan boeken, vergeleken met € 64 voor de groep die twee keer modaal verdient.
Ook de plek waar men boeken koopt is veranderd in de afgelopen jaren. Tijdens de coronapandemie zagen we de boekverkoop verschuiven van fysiek naar online (zie o.a. Monitor Markt 2021). Anno 2023 koopt ruim de helft van de kopers (52%) zijn nieuwe boeken het vaakst in de fysieke boekwinkel; 38% koopt het vaakst op bol.com. Ook in de meest recente marktcijfers is terug te zien dat het fysieke kanaal weer aan marktaandeel wint. Corona is inmiddels dan ook geen reden meer om vanuit huis te winkelen, waar dat de afgelopen jaren wel was voor een deel van de kopers. Opvallend is dat nog steeds 54% van de kopers bij de fysieke boekhandel daar koopt om de lokale ondernemers te steunen. Het sentiment is wel minder sterk dan vorig jaar – toen gaf 69% dit als reden om in de fysieke winkel te kopen. De prettige en inspirerende omgeving die een boekhandel biedt is momenteel de grootste reden om daar te winkelen (voor 58% van het publiek).
Het aantal boeken dat men koopt blijft wel hetzelfde: gemiddeld zo’n drie nieuwe papieren boeken per jaar. Wel stijgt het aantal e-books en luisterboeken dat men afneemt via abonnementen. In 2020 nam een Nederlander gemiddeld 1,6 e-book en 0,8 luisterboek af via een abonnement; in 2023 liggen deze gemiddelden op 2,4 e-books en 1,1 luisterboek.
* KVB Boekwerk presenteert het onderzoek dat wordt uitgevoerd door GfK in opdracht van de Groep Algemene Uitgevers, Koninklijke Boekverkopersbond, Stichting CPNB, Stichting Lezen en Koninklijke Bibliotheek.
SMB-GfK themameting: leesbevordering (2022)
Consumentenonderzoek naar leesgedrag (2017-2022) o.b.v. LISS surveydata
GfK-onderzoek: trends in digitale media (2022)