Langetermijntrends in lees-, koop- en leengedrag

23-06-2025

Boeken worden steeds vaker digitaal geconsumeerd: al jaren leest de meerderheid van de lezers e-books (al dan niet naast papieren boeken) en het aandeel luisterboekgebruikers groeit. Tegelijkertijd blijft de frequentie waarmee men boeken leest, koopt en leent behoorlijk stabiel. Dit blijkt uit de meest recente reguliere meting van het GfK-SMB-kwartaalonderzoek* naar lees-, leen- en koopgedrag van de Nederlandse consument. In dit artikel lichten we enkele langetermijntrends uit en blikken we vooruit op een verdiepende analyse over het kopen van tweedehands boeken.

Leesfrequentie stabiel; meer luisterboekgebruikers

Over de afgelopen zes jaar blijft de leesfrequentie van Nederlanders stabiel: het aandeel mensen dat wel eens een boek leest schommelt tussen de 81% en 86%. Ook het percentage wekelijkse (46% in 2025) en dagelijkse (20%) lezers verandert nauwelijks.

Hoewel de leesfrequentie dus weinig verandert, verandert het type boek dat gelezen wordt wel. Het aandeel lezers dat papieren boeken en e-books leest is al een aantal jaar stabiel, maar het aandeel luisterboekgebruikers stijgt wel. Vier jaar geleden, in 2021, luisterde 19% van de respondenten wel eens een luisterboek, inmiddels is dat 25%. Spotify is een nieuwe speler op de luisterboekenmarkt en is in 2025 direct de meest gebruikte bron voor luisterboeken: ruim een derde van de luisteraars komt aan luisterboeken via Spotify. Andere veelgebruikte bronnen zijn Storytel en de online Bibliotheek (gebruikt door respectievelijk 25% en 19% van de luisteraars).

Bijna iedereen leest wel eens een boek, ongeacht geslacht, leeftijd of opleidingsniveau. Wel bestaan er verschillen tussen de wekelijkse en de incidentele lezer, en tussen de lezer van Nederlandstalige boeken en de lezer die ook in het Engels leest. Zo is de lezer van Engelstalige boeken vaker een man en relatief jong. Bovendien is bijna tweederde van deze groep een heavy lezer. Meer weten over verschillende lezersprofielen? Bekijk de volledige rapportage.

Ook koopfrequentie stabiel

Net als de leesfrequentie is de frequentie waarmee Nederlanders boeken kopen over de afgelopen zes jaar stabiel: ruim de helft van de consumenten koopt ieder jaar wel eens een boek en een klein deel (6% in 2025) doet dit maandelijks. Fysieke boekwinkels blijven daarbij belangrijk: het merendeel van de respondenten koopt vooralsnog hun nieuwe boeken doorgaans in een fysieke boekwinkel. Wel koopt men minder vaak bij een vaste, vertrouwde winkel waar men altijd komt (25% in 2025, tegenover 30% in 2021).

Naast nieuwe boeken, kopen veel mensen ook tweedehands: 46% van de respondenten koopt wel eens een tweedehands boek. De meesten van hen kopen er gemiddeld een of twee per jaar. Om verder inzicht te bieden in het koopgedrag van tweedehandsboekenkopers, werkt KVB Boekwerk aan een extra analyse op de GfK-data uit dit consumentenonderzoek. Wie is de tweedehandsboekenkoper, koopt hij ook wel eens nieuwe boeken en speelt duurzaamheid nog een rol bij het koopgedrag? Het artikel verschijnt naar verwachting begin juli op de website.

Meer leden online Bibliotheek

Ruim een kwart van de respondenten is lid van de bibliotheek; ook dit aandeel is in de afgelopen jaren stabiel gebleven. Het type lidmaatschap dat men heeft verschuift ook richting digitaal: een groter deel is (ook) lid van online Bibliotheek (9% in 2022, 12% in 2025). Daarmee blijft een kleiner deel over dat alleen lid van de lokale bibliotheek is (19% in 2022, 14% in 2025).

De frequentie waarmee men de bibliotheek bezoekt is, net als het aantal leden, weinig veranderd. Ongeveer de helft van de respondenten komt wel eens in de bibliotheek, 15% doet dat maandelijks. Binnen deze groep bibliotheekbezoekers is het aandeel bezoekers dat komt zonder een boek te lenen wel gestegen: bijna een kwart (23%) bezoekt wel eens een bibliotheek, maar leent daar nooit boeken. In 2020 was dit nog 16%.

* KVB Boekwerk presenteert het onderzoek dat wordt uitgevoerd door GfK in opdracht van de Groep Algemene Uitgevers, Koninklijke Boekverkopersbond, Stichting CPNB, Stichting Lezen en Koninklijke Bibliotheek.

Ook interessant voor u

SMB-GfK reguliere meting (2025)