Een jaar van winnaars en verliezers

21-01-2021

2020 was natuurlijk het jaar van corona. De impact op het boekenvak was groot. Fysieke boekwinkels moesten een aantal weken hun deuren volledig sluiten. De verkoop via boekwinkels stortte in. In de overige weken mochten de boekwinkels dan wel open zijn, maar waren er beperkingen aan het aantal bezoekers dat tegelijk in de winkel aanwezig mocht zijn. Dat ging ten koste van de impulsaankopen van consumenten. Maar er waren ook lichtpuntjes. De markt steeg in afzet met 4% doordat consumenten meer zijn gaan lezen. Dat was goed voor de uitgevers en de webwinkels. Daarnaast blijkt dat een belangrijk deel van de consumenten loyaal blijft aan de lokale boekhandel.

Twee keer verlies op rij

Met een afzetdaling van 9% lijkt het verlies voor fysieke winkels op het eerste gezicht binnen de perken gebleven. Tenminste, als je het resultaat vergelijkt met 2019. Maar dit was een jaar waarin de fysieke boekwinkels ook al een afzetdaling van 8% zagen.  opgeteld is het geen goed nieuws: in twee jaar tijd daalde de verkoop van boeken in fysieke boekwinkels met 16%. Daarbij zullen er boekwinkels zijn die met grotere verliezen te maken hebben. Denk aan de kleine zelfstandige boekwinkels die het moeten hebben van passanten en impulsaankopen of juist de grote boekwinkels in de lege stadscentra.

Webwinkels: de motor van de markt

Het is dankzij het goed ontwikkelde e-commercekanaal dat de boekensector het jaar met winst kan afsluiten. Dat consumenten meer gingen lezen kwam dan ook vooral ten goede aan de webwinkels. Via webwinkels zijn er 25% meer boeken verkocht dan in 2019. In omzetaandeel gerekend waren de webwinkels goed voor 52% van de omzet. In dat opzicht bleken zij en niet de fysieke winkels de motor van de markt. Ongetwijfeld zal Bol.com de grote winnaar zijn, maar alle webwinkels zagen hun afzet waarschijnlijk stijgen met dubbele cijfers. Als de groei van het e-commercekanaal van de afgelopen jaren verder doorzet, dan zal het e-commercekanaal in 2022 ook in afzet groter zijn dan fysieke boekwinkels. Alleen al in 2020 groeide deze van 37% naar 44%.

Kracht van fysieke winkels

Fysieke winkels zijn nog steeds dominant in de verkoop van kinderboeken en fictie. Zij verloren vooral terrein aan de webwinkels op non-fictie boeken. Maar ook hier is er een stevige concurrentie van de webwinkels te zien. Het afzetaandeel in het e-commercekanaal van kinderboeken is gegroeid van 25% naar 34%. Voor fictieboeken was er een stijging van het afzetaandeel van 27% naar 35%.

Verspreiding van unieke titels

Ondanks de infinite bookshelf van het e-commercekanaal blijven fysieke winkels belangrijk voor de verspreiding van een ruime diversiteit aan verschillende Nederlandstalige en literair-culturele titels. In fysieke winkels werden 19% meer literair-culturele unieke titels verkocht dan via e-commerce. Voor Nederlandstalige titels geldt dat er in de fysieke winkels 16% meer unieke titels werden verkocht.

Bekijk ook de bekendmaking van de CPNB top 100 bestverkochte boeken en meest uitgeleende boeken op de CPNB-website.

Bekijk de dashboards

Blijf op de hoogte van de boekensector.

Aanmelden voor de nieuwsbrief van KVB Boekwerk

Bekijk de dashboards