Leesgedrag in coronatijden
SMB-GfK themameting: digitaal lezen (2020)
85% van de Nederlandse consumenten heeft het afgelopen jaar minstens één boek gelezen. Sinds de coronapandemie zijn het lees-, koop- en leengedrag van Nederlandse lezers veranderd: men is meer boeken gaan lezen en kopen, maar minder gaan lenen. Dit is te zien in de eerste reguliere meting van 2021 van het GfK-SMB-kwartaalonderzoek*.
De leesfrequentie in Nederland was lange tijd stabiel, maar is tussen januari 2020 en januari 2021 voor het eerst in jaren gestegen. Het aandeel respondenten dat minstens drie keer per week in een boek leest is gestegen van 29% naar 33%. 15% geeft aan nooit te lezen (vergeleken met 19% een jaar geleden).
Deze hogere leesfrequentie heeft waarschijnlijk iets te maken met corona. Vooral lezen voor plezier in de vrije tijd is namelijk toegenomen (55% versus 48% in 2019, de laatste keer dat dit gemeten is), terwijl het aandeel Nederlanders dat leest voor werk, school en/of studie gelijk blijft. Ook het dagelijks gebruik van andere media – zoals televisie, series en films kijken en gamen – is gestegen. Het verband met corona en ‘lockdownverveling’ is hier duidelijk te zien.
In de vrije tijd leest men dan vooral om te ontspannen: 83% van de respondenten noemt dit als reden om te lezen in de vrije tijd. Andere genoemde redenen zijn lekker wegdromen (40%), meer te weten komen over bepaalde onderwerpen (38%) en persoonlijke ontwikkeling (32%). Afgezien van wegdromen worden deze redenen vaker genoemd dan in 2019 (zie ook onderstaande grafiek).
Hoewel men het afgelopen jaar meer is gaan lezen, is het bibliotheekbezoek gedaald. 14% van de respondenten zegt minstens eens per maand de bibliotheek te bezoeken. Een jaar geleden was dit nog 18%. Hier is waarschijnlijk weer een link met corona: de bibliotheken hebben het afgelopen jaar meerdere malen de deuren moeten sluiten. Ook zijn minder mensen lid van de bibliotheek: 26% vergeleken met 30% vorig jaar.
Het merendeel van de consumenten (59%) vindt het belangrijk dat er een bibliotheek in de buurt is. De afwezigheid van de bibliotheek zou dan ook voor 69% van de bezoekers invloed hebben op het leesgedrag. Wat deze invloed is, verschilt per persoon: een aanzienlijk gedeelte van de bezoekers zou meer boeken gaan kopen (30%) of van anderen gaan lenen (26%). Een vijfde van de bibliotheekbezoekers zou minder gaan lezen.
De koopfrequentie is het afgelopen jaar, net als de leesfrequentie, toegenomen. 61% van de respondenten zegt minstens eens per jaar een boek te kopen; dit is significant meer dan de 55% een jaar eerder. Het gemiddelde aantal boeken dat men nu koopt is gestegen van 3,1 naar 3,5.
Men koopt vooral meer online, mede vanwege het sluiten van de fysieke winkels afgelopen winter. Een van de meest genoemde redenen om online te kopen is dan ook vanwege de coronamaatregelen. Tegelijk blijven kopers van de lokale fysieke boekwinkel loyaal aan ‘hun’ boekwinkel: meer dan de helft van hen blijft daar kopen om de lokale ondernemer te steunen.
* KVB Boekwerk presenteert het onderzoek dat wordt uitgevoerd door GfK in opdracht van de Groep Algemene Uitgevers, Koninklijke Boekverkopersbond, Stichting CPNB, Stichting Lezen en Koninklijke Bibliotheek.
SMB-GfK themameting: digitaal lezen (2020)
GfK=onderzoek: trends in digitale media (2018)
SMB-GfK themameting: digitaal lezen (2018)