E-books aanvulling op papieren boeken

E-books vinden steeds meer hun plek de boekenwereld. Ze zijn een belangrijke speler in de markt, met een ieder jaar groeiend afzetaandeel in de totale boekenmarkt (zie ook de KVB Boekwerk marktmonitor 2018). Digitale boeken worden over het algemeen als aanvulling op papieren boeken gebruikt: de meeste consumenten lezen via beide dragers. Dit blijkt uit het laatste Gfk kwartaalonderzoek naar lees-, koop- en leengedrag van Nederlandse consumenten*, dat uitgebreid ingaat op het gebruik van e-books. In dit artikel leest u de meest opvallende uitkomsten. Het complete onderzoek kunt u onderaan dit artikel downloaden.

Profiteren van extra mogelijkheden

In 2018 leest bijna vier op de tien consumenten (38%) wel eens een e-book; het grootste gedeelte van hen doet dit al jaren. De digitale aard van het e-book geeft extra mogelijkheden en daar wordt van geprofiteerd. Zo geeft de helft van de e-booklezers aan gebruik te maken van functies als het kunnen aanpassen van lettertype of -grootte of een lichtgevend scherm of lampje om te lezen in het donker. Via de wifiverbinding gebruiken consumenten vooral de mogelijkheid tot het opzoeken van verklaringen van woorden en de linkjes naar informatiebronnen. Ook geven mensen aan beter te kunnen lezen in de juiste houding en de tekst beter te kunnen zien bij het lezen van een e-book vergeleken met een papieren boek.

Downloaden

Ook zaken als meeneem- en downloadgemak worden gewaardeerd. Op vakantie en in het openbaar vervoer leest men vaker een e-book dan een papieren boek (thuis leest men nog wel vaker een papieren boek); en de meest voorkomende wijze van verkrijgen van e-books is door ze gratis te downloaden. Van de respondenten geeft 43% aan dat zij dit legaal doen; er bestaat echter veel onduidelijkheid over wat wel en niet legaal is wanneer het gaat om het verkrijgen en delen van e-books. Zo denkt 65% denkt dat ze een e-book vrij mogen delen als ze er zelf voor betaald hebben.

Leeservaring

Geeft het e-book door al deze mogelijkheden een andere leeservaring dan het papieren boek? Dit blijkt mee te vallen. Als we kijken naar het leesgedrag van e-booklezers versus dat van papierenboeklezers, zijn de verschillen klein. Voor beide groepen geldt dat zo’n derde van de lezers wekelijks leest. Ook de gelezen genres zijn grotendeels hetzelfde: spannende fictie en literatuur zijn voor beide dragers populaire genres. Wel maakt een aanzienlijk groter aandeel van e-booklezers wel eens gebruik van luisterboeken: 35% tegenover 18% van de lezers in totaal.

Tijdens het lezen ervaart men verschillen tussen e-books en papieren boeken, maar deze worden kleiner. Vergeleken met 2016 geven minder mensen aan dat ze bijvoorbeeld het lezen van een scherm onprettig vinden (19% in 2018 tegenover 24% in 2016). Ook is de leesbeleving minder afhankelijk van de drager dan in 2016: lezers geven aan minder verschil te merken tussen e-books en papieren boeken wanneer het gaat om zaken als plezier en ontspanning bij het lezen, achter elkaar door kunnen lezen, informatieopname en kunnen opgaan in het boek.

Luisterboeken

De markt voor luisterboeken is in opkomst: een kwart van de luisteraars is hier in de afgelopen 12 maanden mee gestart. 9% van de respondenten geeft aan de afgelopen 48 uur voor het laatst een luisterboek volledig te hebben uitgeluisterd.

E-book lezers luisteren vaker naar luisterboeken dan mensen die nooit een e-book lezen: 35% van de e-book lezers geeft aan wel eens een luisterboek te luisteren. 8% geeft aan zelfs eens per week een luisterboek te luisteren. 13% van de Nederlanders heeft in de afgelopen 12 maanden zowel een e-book gelezen als een luisterboek geluisterd.

* KVB Boekwerk presenteert het onderzoek dat wordt uitgevoerd door GfK in opdracht van de Groep Algemene Uitgevers, Koninklijke Boekverkopersbond, Stichting CPNB, Stichting Lezen en Koninklijke Bibliotheek.

• Download het volledige onderzoek (meting 46, september 2018)
• Bekijk alle consumentenonderzoeken (vanaf 2007)