Nederlandse uitgevers in beeld

44 uitgevers verantwoordelijk voor 75% omzet

In 2022 zijn 44 van de in totaal 4058 uitgevers (ongeveer 1%) verantwoordelijk voor 75% van de omzet.  Dit is vergelijkbaar met voorgaande jaren. Ze hebben gezamenlijk een titelaandeel van 59%. Binnen het literair-cultureel segment zien we een vergelijkbaar beeld, hier is ook 1% (24 van de 2456 uitgevers) verantwoordelijk voor 75% van de omzet en is het titelaandeel 54%. Overigens, waar we spreken over titels, bedoelen we unieke ISBN’s. Een titel kan namelijk verschillende ISBN’s hebben. Voor het leesgemak wordt hier de term ‘titel’ gehanteerd.

Omzet grote uitgevers gedaald, overige uitgevers gestegen

Kwart 1 bestaat uit de vijf grootste uitgevers van Nederland. Samen hebben deze uitgevers in 2022 bijna 7,5 miljoen boeken verkocht. Per uitgever is er gemiddeld € 24,8 miljoen aan omzet behaald (vergeleken met 2018: +13%). In 2018 verdienden de grootste vijf uitgevers nog 21,9 miljoen. De omzet per verkochte titel is gemiddeld € 3.170 . De afzet is ten opzichte van 2018 minder hard gestegen dan de omzet, namelijk met 1%.

Het tweede kwart bestaat uit negen grote uitgevers. In 2022 maakten zij elk gemiddeld voor € 12,2 miljoen omzet uit boekenverkoop in Nederland. De totale gemiddelde omzet per uitgever in dit kwart is ten opzichte van 2018 licht gedaald met 2%; de gezamenlijke afzet is wel gestegen met 3%. Hun gemiddelde omzet per titel (€ 3.140) is nagenoeg gelijk aan die van de 5 grootste uitgevers.

De 30 kleinere uitgevers uit kwart 3 hebben gemiddeld een duidelijk lager gemiddelde omzet van € 3,7 miljoen. Ten opzichte van 2018 zien we bij deze uitgevers een stijging van 6% in de gemiddelde omzet en komen ze in 2022 daarmee op een gemiddelde omzet van € 2.800 per titel. De afzet daarentegen is duidelijk gedaald sinds 2018 met 9%.

De kleinste uitgevers hebben samen ruim 10 miljoen boeken verkocht. De gemiddelde omzet per uitgever is met 16% gestegen sinds 2018 en komt neer op € 28.000 in 2022. De afzet is ten opzichte van 2018 met 1% gedaald. Deze 4014 uitgevers verkopen 78.000 unieke titels. De gemiddelde omzet per titel ligt een stuk lager dan bij de grotere uitgevers, namelijk €1.450.

Literair-cultureel meest vertegenwoordigd bij kwart 1 en 2

64% van de titels in het aanbod van de vijf grootste uitgevers is een literair-culturele titel. Hiermee heeft kwart 1 relatief het grootste aandeel literair-cultureel in het aanbod. Ook de grote uitgevers uit kwart 2 hebben een vrij hoog aandeel literair-culturele titels, namelijk 62%. Bij de uitgevers uit kwart 3 en 4 ligt het aandeel literair-cultureel lager. Het aandeel van literair-culturele titels bij kleinere uitgevers is 56% en dit aandeel is het laagst bij de kleinste uitgevers met 50%.

Grote uitgevers specialist in fictieboeken

Het genre fictie is belangrijk voor de grotere uitgevers uit kwart 1 en 2. Voor de vijf grootste uitgevers maken fictieboeken dan ook bijna de helft (44%) van de totale omzet uit voor deze uitgevers. Bij de grote uitgevers uit kwart 2 is dit zelfs 57% van de omzet. De kleinere uitgevers halen hun grootste omzetaandeel uit kinderboeken, die ruim een derde van hun catalogus uitmaken. De kleinste uitgevers halen het grootste deel van hun omzet vanuit non-fictietitels (33% van de totale omzet).

Fysieke boekwinkel van belang voor kleinste uitgevers

51% van de omzet van de vijf grootste uitgevers werd via fysieke boekwinkels gerealiseerd, en 49% via het e-commercekanaal (in 2018 was de verhouding nog 61% via fysieke winkels en 39% via e-commerce). Voor de andere kwarten geldt: hoe kleiner de uitgever, hoe hoger het fysieke aandeel. Bij de grote uitgevers van kwart 2 werd 55% via fysieke boekwinkels gerealiseerd, bij kwart 3 is dit 58%. Bij de kleinste uitgevers is het omzetaandeel behaald via fysieke winkels zelfs 60%  Het omzetaandeel van het fysieke kanaal is voor alle kwarten gestegen ten opzichte van coronajaar 2021.

Grootste uitgevers halen kwart omzet uit top 1000

Alle uitgevers samen halen 33% van hun omzet uit de top 1000 en 12% uit de top 100. Wel zijn er verschillen tussen de vier kwarten. De grootste uitgevers zijn voor een belangrijk deel afhankelijk van populaire titels. De top 1000 bestverkochte titels leveren het grootste deel van de totale omzet bij de uitgevers van kwart 1 en 2 (respectievelijk 59% en 62%). Hiermee vergeleken zijn toptitels voor de kleinere uitgevers uit kwart 3 en 4 van minder groot belang. De kleinere uitgevers halen de helft van hun omzet uit de verkoop van de top 1000 titels; bij de kleinste uitgevers is dit aandeel 43%.