Vergelijking Vlaanderen 2017
Het ziet ernaar uit dat de Vlaamse boekenmarkt steeds meer begint te lijken op de Nederlandse. Niet alleen wordt er jaarlijks evenveel uitgegeven aan papieren boeken per hoofd van de bevolking, maar ook de rol van e-books en het e-commerce kanaal wordt steeds belangrijker.
Vorig jaar heeft KVB Boekwerk twee artikelen gepubliceerd waarbij de Nederlandse boekenmarkt is vergeleken met de Duitse en vervolgens de Vlaamse boekenmarkt. Dit artikel is een update met cijfers uit 2017 van het artikel over over Vlaanderen. Een update van de vergelijking met Duitsland volgt later.
Weinig bestsellers in Vlaanderen
In Vlaanderen daalde de verkoop van papieren boeken met 3 procent in afzet en 1,5 procent in omzet ten opzichte van 2016. Volgens het kenniscentrum van Boek.be heeft deze daling vooral te maken met het ontbreken van een paar echte bestsellers 1. Ook in Nederland nam het omzetaandeel van de top 100 best verkochte boeken af van 18 procent naar 16 procent in 2017 2. Maar in plaats van een daling consolideerde de totale verkoop van (papieren) boeken. De gegevens over afzet en omzet van beide landen zijn afkomstig van onderzoeksbureau GfK.
De rol van e-books
De daling in Vlaanderen wordt licht uitvergroot omdat niet bekend is welke compenserende rol e-books hebben. Vlaanderen publiceert van de Algemene boekenmarkt namelijk enkel omzet- en afzetcijfers over de verkoop van papieren boeken. Voor Nederland is wel bekend hoeveel e-books er verkocht worden. E-books hebben inmiddels een afzetaandeel van 7,4%. Hoewel ook de markt van e-books in 2017 consolideerde, is het aantal verkochte exemplaren meer dan verdubbeld in vijf jaar tijd van 1,2 miljoen naar 2,7 miljoen. Dit verkoopaantal betreft overigens enkel de reguliere verkopen, er zijn geen cijfers bekend over het aantal abonnees en de gelezen e-books van de e-bookdiensten als KOBO plus en Bookchoice.
Opmars onlineverkoop
Anders dan in Nederland registreert GfK voor Vlaanderen wel de verkoop van papieren boeken via het e-commerce kanaal. Net als in Nederlands is Bol.com de belangrijkste aanbieder van de online verkoop van papieren boeken. De opmars van e-commerce zet door in Vlaanderen. Het sterkst groeiende kanaal in de verkoop van papieren boeken zijn dan ook de internetwinkels. Hun omzet stijgt in 2017 met 13 procent en hun marktaandeel stijgt van 17 procent naar bijna 20 procent. Alle andere verkoopkanalen kennen een daling. De onlinemarkt beslaat nu meer dan 16 procent van de totale afzet en staat hiermee bijna op gelijke voet met Nederland in 2015. Het lijkt erop dat de eerder wat conservatieve houding van Vlamingen op dit gebied snel aan het veranderen is en zij overstappen op een andere koopproces. In Nederland gebruiken we een andere bron om te bepalen wat het aandeel is van het e-commerce kanaal, namelijk de distributiestromen van het Centraal Boekhuis (CB). Uit deze bron blijkt ook dat het aandeel van het e-commercekanaal in Nederland verder is gestegen. Precieze cijfers hierover worden bekendgemaakt bij de publicatie van de volgende KVB-Boekwerk Monitor Boekverkopers.
Uitgaven per hoofd van de bevolking
Als we de totale omzet in Vlaanderen (€ 186 miljoen) delen door de totale bevolkingsomvang, blijkt dat Vlamingen per hoofd van de bevolking € 28,60 uitgeven aan papieren boeken. Ongeveer evenveel als Nederlanders, die € 29,80 per hoofd van de bevolking aan boeken uitgeven. Aangezien de gemiddelde prijs van een papieren boek ongeveer gelijk is (rond € 13,20) kopen inwoners uit beide landen per hoofd van de bevolking ongeveer evenveel papieren boeken, zo’n 2,2 boeken.
Kookboeken
Kookboeken zijn bij Vlamingen erg populair. Ook in 2017 zijn kookboeken weer ruim vertegenwoordigd in de top 10 van de best verkochte boeken. Kookboeken staan zelfs op plaats 1, 2 en 5. Ook in Nederland doen kookboeken het steeds beter, vooral tijdens de cadeauperiode. De kookboeken laten een mooie omzetgroei zien (3,5%). Kookboeken vallen in Nederland echter wel buiten de top 10. De hoogst genoteerde plek is voor Jamie Oliver, 5 ingrediënten met tussen de 60.000 en 75 000 verkochte exemplaren (plek 11 in de top 100).
1 Bron: Boekenvak.be persbericht 14 februari 2018
2 Ter vergelijking: in 2012 en 2016 waren er respectievelijk 6 en 7 boektitels waarvan meer dan 100.000 exemplaren zijn verkocht, in 2017 slechts 3. En 2012 telde 14 titels met verkoopaantallen tussen de 75.000 en 100.000, 2016 had er 9, in 2017 waren dat er 6.