Fysieke boekwinkel belangrijke bron van royalty’s

30-09-2020

De algemene boekenmarkt, waarbij jaarlijks 139 duizend Nederlandstalige titels over de (digitale) toonbank gaan, kent een totale omzet van 500 miljoen euro (zie KVB Boekwerk Marktmonitor). Een deel van deze omzet wordt in de vorm van royalty’s uitgekeerd aan auteurs. Om inzicht te krijgen in dit deel van de inkomenspositie van Nederlandstalige auteurs, doet KVB Boekwerk onderzoek naar de hoogte van deze royalty’s.

Nieuw dit jaar is het onderscheid tussen royalty’s van boeken die via het e-commercekanaal of via fysieke winkels gerealiseerd zijn. Onderzocht is welk verkoopkanaal voor welke type auteur het belangrijkste is, en wat hierin de trends zijn.

Dit artikel is een samenvatting van de onderzoeksrapportage. Klik hier om deze te downloaden.

Professionele auteurs verdienen vooral aan de fysieke boekwinkel

Onderzocht is welk verkoopkanaal voor welke type auteur het belangrijkste is, en wat hierin de trends zijn. Deze analyses zijn gemaakt voor 2017 tot en met 2019.

Voor de professionele auteur (auteurs die met royalty’s minimuminkomen of meer verdienen) is de verkoop via fysieke winkels erg belangrijk. Uit onze analyse blijkt dat hoe meer royalty’s een auteur ontvangt, hoe groter het aandeel komt van de verkoop via fysieke winkels. Bijvoorbeeld, literaire auteurs zijn voor 79% van de royalty’s afhankelijk van de verkoop via fysieke boekwinkels, en voor 21% via het e-commercekanaal. Voor auteurs waarvoor royalty’s neveninkomsten zijn, geldt dat fysieke winkels een omzetaandeel van 50% hebben en stijgt het aandeel van het e-commercekanaal van 21% naar 50%. Dat is op zich niet verrassend omdat het e-commercekanaal zich juist kenmerkt door de longtail: het leverbaar maken van veel verschillende titels, vaak met een kleine afzet.

Het succes van het e-commercekanaal van de afgelopen jaren (zie Marktmonitor) is ook terug te zien in het aandeel in royalty’s. Tussen 2017 en 2019 is het totaal aan royalty’s via dit kanaal gestegen met 19%.

Figuur 1: Aandeel verkregen royalty’s per verkoopkanaal voor auteurs uit de Letterenfondsselectie (2019)

Alleen de top kan leven van de boekenverkoop

Het is geen geheim dat vooral de bestverkopende auteurs goed kunnen verdienen aan boekenverkoop. In de absolute top verdienen auteurs royalty’s die kunnen oplopen tot 670.000 euro in sommige jaren zelfs tot 1 miljoen euro. Dat strookt met de marktcijfers: In 2019 is de top 100 bestverkochte boeken goed voor 17% van de omzet en de top 10.000 voor 75% van de totale omzet. De overige 129 duizend Nederlandstalige titels moeten het doen met slechts 25% van de omzet. Ook deze ‘overige’ boeken zijn van groot belang voor het pluriforme aanbod van titels, een belangrijke pijler van de Wet op de vaste boekenprijs.

Voor de meeste auteurs zijn royalty’s een klein inkomensdeel

Als we de analyse voor de algemene boekenmarkt vergelijken met die voor de meer literaire auteurs, is de constatering dat auteurs uit deze laatste groep relatief beter verdienen aan de boekenverkoop. Ter vergelijking: bij literaire auteurs verdient 5% een bruto minimuminkomen of meer (>18.900 euro) aan royalty’s, bij de algemene markt is dat 1%. Voor de grootste groep auteurs maken royalty’s een beperkt deel uit de totale jaarinkomsten, naast bijvoorbeeld ander schrijfwerk (zie ook het KVB Boekwerk-artikel Andere inkomsten van auteurs). Voor een groot deel van de auteurs vormen royalty’s vooral neveninkomsten.

De steile curve in onderstaande grafiek illustreert dit. Als de royalty’s voor de algemene markt en het literaire deel elk worden opgedeeld in 100 gelijke delen, waarbij de auteurs zijn gerangschikt van lage naar hoge royalty’s per jaar, dan blijkt dat de inkomstenverdeling uit royalty’s een steile curve heeft (zie figuur 1). Dat wil zeggen dat er een beperkt deel van de auteurs (de x-as) is dat een substantieel royaltybedrag (y-as) overhoudt aan de verkoop van hun boeken.

Figuur 2: De gemiddelde jaarlijks (2015-2019) ontvangen royalty’s onderverdeeld in percentielen.

Aantal literaire auteurs daalt

De onderstaande figuur toont de trend in het aantal auteurs met substantiële inkomsten uit royalty’s (minimuminkomen of meer, de ‘professionele auteurs’). Uit de index (2015 = 100) blijkt dat het aantal professionele auteurs in de algemene boekenmarkt zich sinds 2017 aan het herpakken is. Dit geldt niet voor de literaire auteurs uit de Letterenfondsselectie; daar is een daling te zien in aantal professionele auteurs. De daling van de totale afzet van Nederlandstalige titels is hier mogelijk voor verantwoordelijk.

Figuur 3: Index (2015 = 100) van aantal professionele auteurs.

Download hier het uitgebreide onderzoeksrapport.