Visies op digitaal vertellen

12-09-2017

Door: Bea Ros

Naast het papieren boek komen er steeds meer digitale verhaalvormen. Wat betekent dat voor makers en producenten van literatuur? Daarover ging de expertmeeting ‘Visies op digitaal vertellen’ van het Nederlands Letterenfonds en Stichting Lezen op woensdag 22 maart.

Twee mensen zitten tegenover elkaar aan tafel, beiden met een headset op. Ze zijn in het verhaal Tafelgeheim gestapt, waarbij de een in het hoofd van de 9-jarige Lena zit en de ander in dat van haar vader. Is deze getekende Virtual Reality literatuur? Film? Een kunstinstallatie? Nee, was de conclusie tijdens de expertmeeting: het is een multimediale literaire ervaring.

Magie in je hoofd

De VR van Sara Kolster was het meest geavanceerde voorbeeld van hoe literatuur en digitale toepassingen elkaar steeds meer vinden. Leidt dat tot een andere vorm van schrijven of lezen? En hoe zet je techniek in bij het vertellen van een verhaal? Tijdens het eerste deel van de expertmeeting gaven diverse makers daarop hun antwoorden. Zo huldigt Christiaan Coenraads van Het Woeste Woud voor het maken van apps bij prentenboeken het principe ‘Terug naar het boek’. Geen ‘betekenisloze gimmicks’ meer, technische snufjes als geluid en beweging moeten de literaire ervaring, ‘de magie in je hoofd’, versterken. Bram de Goeij koos bij zijn app Per Ongelukt! niet voor een digitale hervertelling van het papieren origineel, maar voor een nieuw verhaal over dezelfde personages, als een soort prequel. Schrijver Niels ’t Hooft knutselde met Geometry Girl zijn eigen ideale ebook, met onder meer mooi afgemeten tekstblokken waarin nooit een zin afgebroken wordt. Dirk Bertels van Studio Louter ontwierp met Puzzling Poetry een game waarbij je al puzzelend met woorden dieper doordringt in gedichten.

Verdienmodel

Bovenstaande voorbeelden zijn veelal tot stand gekomen met subsidie. Tijdens het tweede deel van de expertmeeting stond de vraag centraal of er in dergelijke toepassingen ook een verdienmodel zit. Dat is vooralsnog best lastig, zei Marius van Campen, zakelijk directeur bij Gottmer. Op dit moment maken digitale toepassingen nog maar zo’n 2% van de omzet uit. Dat moet in 2020 rond de 10% komen te liggen, maar er liggen wel hobbels, zoals gebrek aan expertise en rechtenkwesties. En de knop moet om, aldus Van Campen. ‘We moeten niet meer zeggen dat we boeken maken, maar dat we verhalen maken.’ Dus exit papier en stop de persen? Nee, dat moet per se níet de conclusie van de bijeenkomst zijn, vonden de deelnemers. De digitale technieken zijn geen vervanging, maar een verrijking. Zoals filosoof Jos de Mul in de afsluiting van de bijeenkomst zei: ‘Nieuwe media vervangen nooit de oude, maar die oude veranderen wel.’ In dat transformatieproces zitten schrijvers, vormgevers, appbouwers en uitgevers nu middenin.

Een uitgebreider verslag van de expertmeeting is te vinden op de website van Stichting Lezen.

Deze website maakt gebruik van cookies. We gebruiken cookies om content en advertenties te personaliseren, om functies voor social media te bieden en om ons websiteverkeer te analyseren. Ook delen we informatie over uw gebruik van onze site met onze partners voor social media, adverteren en analyse. Deze partners kunnen deze gegevens combineren met andere informatie die u aan ze heeft verstrekt of die ze hebben verzameld op basis van uw gebruik van hun services. U gaat akkoord met onze cookies als u onze website blijft gebruiken. Onze cookies

Cookie instellingen

Via de cookie instellingen kunt u uw toestemming op elk moment wijzigen of intrekken.

NoodzakelijkNoodzakelijke cookies helpen een website bruikbaarder te maken, door basisfuncties als paginanavigatie en toegang tot beveiligde gedeelten van de website mogelijk te maken. Zonder deze cookies kan de website niet naar behoren werken.

StatistiekenStatistische cookies helpen eigenaren van websites begrijpen hoe bezoekers hun website gebruiken, door anoniem gegevens te verzamelen en te rapporteren.

VoorkeurenVoorkeurscookies zorgen ervoor dat een website informatie kan onthouden die van invloed is op het gedrag en de vormgeving van de website, zoals de taal van uw voorkeur of de regio waar u woont.

MarketingMarketingcookies worden gebruikt om bezoekers te volgen wanneer ze verschillende websites bezoeken. Hun doel is advertenties weergeven die zijn toegesneden op en relevant zijn voor de individuele gebruiker. Deze advertenties worden zo waardevoller voor uitgevers en externe adverteerders.

Niet-geclassificeerdNiet-geclassificeerde cookies zijn cookies die we nog aan het classificeren zijn, samen met de aanbieders van afzonderlijke cookies.