Leesgedrag in coronatijden
SMB-GfK themameting: digitaal lezen (2020)
83% van de Nederlandse consumenten heeft het afgelopen jaar minstens één boek gelezen. Sinds de coronapandemie steeg de leesfrequentie iets, bleek uit eerder consumentenonderzoek. Deze stijging is sinds vorig jaar aangehouden. Dit blijkt uit de eerste reguliere meting van 2021 van het GfK-SMB-kwartaalonderzoek*.
Het papieren boek blijft het meest gelezen type boek in Nederland. Net als in 2021 leest 40% van de Nederlandse consumenten uitsluitend papieren boeken. Een kwart leest papieren boeken en e-books. Het aandeel respondenten dat hybride leest (papieren boeken, e-books én luisterboeken) stijgt licht, namelijk van 12% in 2021 naar 15% in 2022. Dit heeft waarschijnlijk te maken met een stijging van het aandeel gebruikers van luisterboeken. Dit neemt door de jaren heen langzaam maar zeker toe. In 2018 luisterde 13% van de respondenten wel eens naar een luisterboek, in 2022 is dit 22%. Daarmee halen luisterboeken het nog lang niet bij e-books: bijna de helft van de respondenten las in het afgelopen jaar minstens één e-book.
Men komt voornamelijk aan luisterboeken door ze digitaal te kopen (25%). Ook de online bibliotheek en Storytel worden veel genoemd (18%). Een tiende van de luisterboekluisteraars koopt luisterboeken in de (boek)winkel.
Tijdens de coronajaren 2020 en 2021 zag het dagelijks leven van de Nederlandse consument er anders uit dan voorheen. Dit had invloed op het leesgedrag. Met het sluiten van horeca, winkels, culturele instellingen en sportscholen bleef men meer thuis en pakten mensen er vaker een boek bij, bleek al uit eerdere metingen van het kwartaalonderzoek (1, 2). Deze gestegen leesfrequentie lijkt te beklijven. In 2021 én 2022 las 33% van de Nederlanders dagelijks in een boek, tegenover 27% voor de coronacrisis. Deze trend is ook terug te zien bij andere mediagerelateerde activiteiten, zoals nieuwssites bezoeken, de krant lezen en series en films kijken.
De koopfrequentie van nieuwe boeken is de afgelopen jaren stabiel gebleven: zo’n 80% van de Nederlanders koopt wel eens een (nieuw) boek. De meesten van hen – driekwart van alle Nederlanders – koopt nieuwe papieren boeken. Ongeveer een kwart koopt wel eens een los e-book. Ongeveer een op de tien consumenten koopt (bijna) wekelijks een nieuw boek.
De fysieke winkel blijft in trek, ook na corona: de helft van de consumenten koopt nieuwe boeken doorgaans in de fysieke boekwinkel. Voor de meesten van hen (29% van alle consumenten) is dit de fysieke boekwinkel waar men altijd komt. 21% van de consumenten koopt doorgaans in een willekeurige fysieke boekwinkel. Men waardeert dan ook nog steeds de aanwezigheid van de boekwinkel in de winkelstraat. Zes op de tien consumenten vindt een winkelstraat met boekwinkel prettiger dan een winkelstraat zonder. Maar: de internetboekwinkel blijft ook een populaire plaats om nieuwe boeken te kopen: 42% van de consumenten koopt doorgaans daar nieuwe boeken.
Begin 2020, voor de coronacrisis, was 30% van de Nederlanders lid van de bibliotheek. In coronajaar 2021 zakte dit aandeel naar 26%. In 2022 is het aandeel leden weer licht gestegen, naar 28% van de Nederlandse consumenten. De bezoekfrequentie aan de bibliotheek is wel stabiel. De helft van de bevolking komt wel eens in de bieb. 30% van die bezoekers leent daar maandelijks of vaker een boek.
* KVB Boekwerk presenteert het onderzoek dat wordt uitgevoerd door GfK in opdracht van de Groep Algemene Uitgevers, Koninklijke Boekverkopersbond, Stichting CPNB, Stichting Lezen en Koninklijke Bibliotheek.
SMB-GfK themameting: digitaal lezen (2020)
GfK=onderzoek: trends in digitale media (2018)
SMB-GfK themameting: digitaal lezen (2018)