Fysieke en online verkoop vullen elkaar aan
De populariteit van de online boekwinkel stijgt. Toch koopt meer dan de helft van de consumenten zijn boeken nog steeds liever bij de fysieke boekhandel dan online. De tweede reguliere meting van dit jaar van het GfK-kwartaalonderzoek naar lees-, koop- en leengedrag van Nederlandse consumenten* besteedt extra aandacht aan de waarde van de boekhandel.
Boekverkopers
De frequentie waarmee de gemiddelde Nederlandse consument boeken koopt, is de afgelopen jaren niet veranderd: al jaren koopt ruim de helft jaarlijks minstens één boek en zo’n 10% doet dit maandelijks. Wel is de plaats waar men boeken koopt aan het veranderen. Men koopt namelijk steeds meer online: 36% koopt zijn nieuwe papieren boeken het liefst in een online boekwinkel; twee jaar geleden was dit nog 26%. Vooral bol.com groeit nog steeds in populariteit: 27% van de consumenten geeft aan daar zijn laatste boek gekocht te hebben (18% in 2017). Dit lijkt echter niet ten koste te gaan van de vaste, lokale boekhandel: een kwart van de consumenten heeft daar zijn laatste boek gekocht, een aandeel dat stabiel blijft door de jaren heen. In totaal koopt 59% van de consumenten het liefst boeken in een fysieke winkel.
Dat online stijgt, maar de lokale boekhandel niet daalt in populariteit, heeft mogelijk te maken met de verschillende voordelen van de verkooppunten. De belangrijkste redenen die men geeft om bij de fysieke boekhandel te winkelen zijn de prettige en inspirerende omgeving (58%), de bereikbaarheid (45%) en de persoonlijke bediening die de boekhandel biedt (40%). Daarnaast zien veel mensen een fysieke boekwinkel als een vorm van vrijetijdsbesteding (52%) of zelfs een cultureel tijdverdrijf (40%). Voor de online winkel geldt dit veel minder (respectievelijk 25% en 13%). Ruim de helft van de consumenten geeft dan ook aan het belangrijk te vinden dat er een fysieke boekwinkel in de buurt is.
De online winkel wordt om hele andere redenen gewaardeerd. Veelgenoemde redenen om daar te winkelen zijn het brede aanbod (42%) en de mogelijkheid om op elk moment van de dag (37%) en vanuit huis (40%) te winkelen. De verschillende mogelijkheden die beide verkoopkanalen bieden, lijken dus te zorgen dat de verkoopkanalen elkaar niet slechts beconcurreren, maar ook aanvullen. Het grootste gedeelte van de consumenten (70%) koopt dan ook zowel fysiek als online boeken.
De bibliotheek
Naast het kopen van boeken, leent nog steeds een aanzienlijk deel van de Nederlanders: 46% van de consumenten maakt op de een of andere manier gebruik van de bibliotheek. Men bezoekt de bibliotheek voornamelijk om boeken te lenen, maar ook om bijvoorbeeld ter plekke boeken of tijdschriften te lezen of de computer te gebruiken. Daarnaast stijgt de online bibliotheek in bekendheid: vier van de tien consumenten zijn bekend met het concept, en een van die vier gebruikt het ook daadwerkelijk.
Dat de bibliotheek het lezen ondersteunt, blijkt uit het feit dat mensen aangeven dat hun leesgedrag (negatief) beïnvloed zal worden wanneer hun lokale bibliotheek zou verdwijnen. Mensen geven onder andere aan aan dat zij dan minder goed aan boeken zouden kunnen komen (15%), minder zouden lezen (17%) of dat hun kinderen minder zouden gaan lezen (12%). Een deel zou bij een andere bibliotheek gaan lenen (22%), meer gaan kopen (12%) of van anderen lenen (15%). Slechts een kwart van de respondenten geeft aan dat de afwezigheid van de bibliotheek geen invloed zou hebben op hun leesgedrag.
* KVB Boekwerk presenteert het onderzoek dat wordt uitgevoerd door GfK in opdracht van de Groep Algemene Uitgevers, Koninklijke Boekverkopersbond, Stichting CPNB, Stichting Lezen en Koninklijke Bibliotheek.