Nederlandse boekenaanbod kan diverser
SMB-GfK themameting: diversiteit (2021)
Anderstalig lezen is in opmars. Zo’n vier op de tien Nederlandse consumenten koopt wel eens een anderstalig boek. Het afzetaandeel van anderstalig onder papieren boeken is tussen 2012 en 2021 gestegen van 7% naar 17%. Wie is nu de anderstalige lezer en waarom kiezen zij voor anderstalige boeken? De 60e meting van het GfK-SMB-kwartaalonderzoek* naar lees-, koop-, en leengedrag van Nederlandse consumenten besteedt aandacht aan dit onderwerp.
De meest genoemde reden om anderstalig te lezen – door 41% van de respondenten – is dat niet alle boeken verschijnen in een Nederlandse vertaling. “De informatie die ik zoek is alleen beschikbaar in een andere taal”, geeft een respondent aan, daarmee verwijzend naar het brede aanbod van anderstalige titels in zowel fictie als non-fictie. Een ander zegt: “Het aanbod is groter”. Ook veel genoemd zijn het willen oefenen van de lees- en taalvaardigheid in een andere taal (32%) en het liever willen lezen in de taal waarin een boek geschreven is (27%). Deze twee redenen zijn ook de grootste redenen voor jongeren om anderstalig te lezen. Zo schrijft een jongere: “Omdat ik graag beter wil worden in Engels” en een biculturele respondent zegt: “Originele taal altijd beter dan een vertaling”. Jongeren geven ook opvallend vaak als reden dat anderstalige boeken leuker zijn dan Nederlandstalige boeken (27% tegenover 10% van alle respondenten) en dat ze het tegenkwamen op sociale media (17% tegenover 6% van alle respondenten).
Een vijfde van de respondenten geeft aan dat hij/zij alsnog zou kiezen voor een Nederlandstalige versie van een boek als deze vertaalde editie eerder beschikbaar zou zijn. Als de kwaliteit van de vertaling naar het Nederlands sterk wordt verbeterd, zou 17% dit als reden zien om toch voor de vertaalde versie te kiezen. Voor jongeren speelt dit nog meer: 29% van hen zou bij een verbeterde vertaalkwaliteit voor het Nederlands kiezen. Voor jongeren spelen ook de prijs en de uitstraling van het boek een grotere rol van bij de andere respondenten. Als een boek in een bepaalde taal goedkoper is of een mooiere uitvoering heeft, is dat voor ruim een vijfde van hen een reden om het boek in die taal te kopen – of dit nu Nederlands of een andere taal is.
De meest gelezen andere taal is het Engels: 77% van de anderstalige lezers leest wel eens een boek in het Engels. Zo’n 17% leest wel eens in het Duits en 5% in het Frans. 42% van de anderstalig lezende Friezen leest boeken in het Fries.
Zo’n driekwart van de anderstalige lezers – 76% – leest ook boeken in het Nederlands. Nederlands is voor tweederde van deze groep lezers bovendien nog steeds de voorkeurstaal. 29% geeft de voorkeur aan het Engels. Onder jongeren is dit percentage hoger: 41% van hen leest het liefst in het Engels.
Dat het Engels de meest gelezen andere taal is, is niet onverwachts: de Engelse taal maakt voor veel anderstalige lezers onderdeel uit van het dagelijks leven. Bijna de helft van hen – onder jongeren zelfs ruim 60% – gebruikt Engelstalige websites en/of volgt Engelstalige films, series of documentaires zonder Nederlandse ondertiteling. Een derde volgt Engelstalige personen op social media.
Vergeleken met alle Nederlandse lezers zijn lezers van anderstalige boeken gemiddeld hoger opgeleid (41% voor alle Nederlandse lezers; 57% van anderstalige lezers). Ook zijn zij veelal tussen de 25 en de 50 jaar. Daarnaast is er onder de anderstalige lezers een relatief hoog aandeel biculturele Nederlanders (13% vergeleken met 6% van alle lezers).
* KVB Boekwerk presenteert het onderzoek dat wordt uitgevoerd door GfK in opdracht van de Groep Algemene Uitgevers, Koninklijke Boekverkopersbond, Stichting CPNB, Stichting Lezen en Koninklijke Bibliotheek.
SMB-GfK themameting: diversiteit (2021)
SMB-GfK reguliere meting (2022)
Alle marktcijfers 2012-2021