Inventarisatie onderzoek in de boekenmarkt

Door: Thomas Nijhuis

In Nederland worden jaarlijks tientallen onderzoeken en metingen gedaan in de boekenmarkt. Alleen weet niemand precies hoeveel dat er zijn, laat staan dat er een overzicht is.  KVB Boekwerk heeft een poging gedaan om het onderzoek in kaart brengen.

Boekwerk werkt al nauw samen met onder andere GfK, CB, Stichting Lezen en CPNB voor actuele data, maar er wordt vanuit universiteiten, bibliotheken, brancheorganisaties of op persoonlijke titel ook relevant onderzoek naar de sector gedaan. Voor een inventarisatie van onderzoeken naar deze sector heeft Boekwerk enquêtes afgenomen onder onderzoeksbureaus, dataleveranciers, gerelateerde stichtingen en fondsen, universiteiten en onderzoekers.

Rijke verzameling, maar niet compleet

Uit de enquête blijkt een rijke verzameling van onderzoeken en metingen. Toch denken we dat we nog niet alles hebben. Het KVB Boekwerk team houdt zich aanbevolen voor tips en verwijzingen naar actuele en relevante onderzoeken voor de boekenmarkt.

Uit de voorlopige inventarisatie blijkt dat er veel onderzoek wordt gedaan naar de Nederlandse boekenmarkt. Hiervoor geldt doorgaans dat een aantal vaste spelers in de sector het onderzoek uitvoert.

Gevestigde onderzoekers

GfK, CB, KB, Stichting Lezen en CPNB zijn de gevestigde onderzoekers naar specifiek de markt. Er worden namelijk veel onderzoeken uitgevoerd naar “lezen” en “boeken”, maar niet alle onderzoeken hebben betrekking op de markt. Vanuit universiteiten bijvoorbeeld, worden continu scriptieonderzoeken uitgevoerd, waarvan slechts een enkele relevant is voor de markt.

Onderzoekers hebben onderscheidende invalshoeken voor hun onderzoeken. Of het nu gedaan wordt door Stichting Lezen, het Letterenfonds, de Boekmanstichting of andere instellingen. De onderzoeken richten zich allen op hele van te aspecten van de boekenmarkt, zij het vanuit onderscheidende belangen. Stichting Lezen is gericht op leesbevordering en educatie, het Letterenfonds op de ondersteuning van (schrijvers van) Nederlandse literatuur, de Boekmanstichting op beleidsvorming voor de cultuur.

KVB Boekwerk als onderzoeker

Het afgelopen jaar stond het onderzoek van KVB Boekwerk in het teken van het in kaart brengen van de markt op basis van beschikbare data. Dit jaar werkt KVB aan de “Start up scan” en “Innovatie Scan Letteren”. Hiermee krijgt de eigen invalshoek van Boekwerk als innovatieplatform meer vorm. Dit is ten opzichte van bestaande instellingen een onderscheidende invalshoek.