Andere levensfase, ander leesgedrag

Leesgedrag op een gemiddelde dag

Nederlanders lezen gemiddeld nog even veel als vijf jaar geleden, maar doen dit anno 2018 wel vaker van een scherm dan in 2013, toen er nog meer van papier werd gelezen. Dit en meer blijkt uit het nieuwste Media:Tijd onderzoek naar de tijdsbesteding aan media, uitgevoerd door organisaties voor mediabereiksonderzoek, het Platform Media-adviesbureaus en het Sociaal Cultureel Planbureau.

Gemiddeld leest de Nederlander van 13 jaar of ouder 42 minuten per dag: dit verschilt nagenoeg niet van de eerdere Media:Tijd metingen in 2015 en 2013. Onder lezen valt hier: het lezen van boeken, tijdschriften/magazines, dagbladen/kranten, maar ook nieuwssites en -apps en teletekst.

Andere levensfase, ander leesgedrag

De leesparticipatie (het percentage mensen dat op een gemiddelde dag leest) is onder 65-plussers in het algemeen flink hoger dan onder hun jongere landgenoten. Vooral met de jongste leeftijdsgroep (13-34) is het verschil opvallend groot. Waar 78% van de 65-plussers op een gemiddelde dag leest, doet slechts 28% van de 13- tot 34-jarigen dat. Ook besteedt de jongste leeftijdsgroep veel minder tijd aan lezen: 17 minuten op een gemiddelde dag, vergeleken met 87 minuten voor de oudste leeftijdsgroep. De twee tussenliggende leeftijdsgroepen lezen meer dan de jongeren, maar nog steeds veel minder dan de ouderen. 35- tot 49-jarigen hebben een leesparticipatie van 45% en lezen gemiddeld 30 minuten per dag; voor 49- tot 64-jarigen is dat 60% en 48 minuten per dag.

De gemiddelde leestijd per dag van lezers ligt in het weekend zo’n 20% hoger dan doordeweeks. Dit is uiteraard gerelateerd aan de beschikbare vrije tijd in het weekend. Daarnaast zien we ’s ochtends tussen 7 en 9 uur een piek in het lezen van kranten en ’s avonds tussen 10 en 12 in het lezen van boeken.

Minder van papier, meer van scherm

Hoewel de tijd die Nederlanders besteden aan lezen nagenoeg gelijk is gebleven, zijn ze wel via andere dragers gaan lezen. In 2013 werd nog 71% van de tijd van papier gelezen; in 2018 is dat gedaald naar 67%. Dit betekent dat inmiddels een derde van de leestijd (33%) aan digitaal lezen besteed wordt.

Hierbij is een groot verschil te zien tussen verschillende leeftijdsgroepen. De leesparticipatie (het percentage mensen dat op een gemiddelde dag leest) onder ouderen boven de 65 ligt bij lezen van papier ruim twee keer zo hoog als bij digitaal lezen. Bij de jongere leeftijdsgroepen is dit verschil een stuk kleiner. Bij Nederlanders onder de 50 jaar is de leesparticipatie zelfs hoger bij digitaal lezen dan bij lezen van papier. Niet onverwacht – de jongere generatie is nu eenmaal veel handiger met digitale media – maar wel een verdere aanwijzing voor hoe het leesgedrag van de Nederlanders verandert.

Multi-tasking tijdens het lezen

In 59% van de tijd wordt er gemultitaskt tijdens het lezen: onder andere werk/studie en reizen worden genoemd als bezigheden die men tegelijk onderneemt als lezen.

Ongeveer de helft van die tijd wordt besteed aan media-multitasking: tijdens het lezen ook gebruikmaken van een ander medium. Luisteren wordt genoemd als een bezigheid die veel voorkomt tijdens het lezen. Ook wordt communiceren (sociale media, chatten, e-mailen, bellen) waarschijnlijk veel gedaan tijdens het lezen. Communiceren wordt namelijk bijna altijd (in 84% van de tijd) gedaan in combinatie met een andere activiteit.

Mediagebruik totaal

In totaal besteedt de Nederlander gemiddeld 8 uur en 23 minuten per dag aan media; het grootste gedeelte van de die tijd wordt besteed aan het kijken van televisie, programma’s op streamingdiensten en online video’s (gemiddeld 185 minuten per dag) en het luisteren naar radio, muziek en andere audio (152 minuten).

Meer weten?

Het Media:Tijd onderzoek is uitgevoerd door de organisaties voor mediabereiksonderzoek (NLO, NOM, SKO), Platform Media-adviesbureaus (PMA) en het Sociaal Cultureel Planbureau (SCP).

• Lees meer over het onderzoek (website)
• Download het onderzoek (pdf)