- Download de presentatie van Jelle Jolles (pdf)
- Naar de website van Jelle Jolles (Lezen 2.0)
Lezen is essentieel voor de ontwikkeling van het brein. Stimuleer daarom het lezen, thuis en op school, en zorg voor leesplezier – want ook dat helpt mee. Dat is de boodschap van neuropsycholoog Jelle Jolles, aan de Vrije Universiteit Amsterdam. Jelle Jolles leidt het Centrum Brein & Leren en publiceerde onder meer de bestseller ‘Het tienerbrein’. Hieronder een verkorte weergave van zijn keynote die hij uitsprak tijdens het KVB Boekwerk seminar 2018 ‘Strijd om de tijd’.
Of je nu van papier leest of van een scherm, het lezen van teksten zorgt voor een verbetering van je hersenfunctie. Je neemt waar, en je verbeeldt: je maakt een mentaal beeld van het omschrevene. Eenmaal aangemaakt, blijft dit mentale schema beschikbaar, ook na het sluiten van het boek. Dit biedt voordelen voor de kennis en inzichten die je met lezen opdoet. Verhalen over mensen, over de toekomst of juist het verleden, zorgen voor beelden die ondersteunend zijn voor het denken. De informatie die via het lezen tot ons komt is als voeding voor je brein.
Door jeugdigen zelf te laten lezen of door voor te lezen, help je ze verbeelden, verklanken en verkennen. Lezen draagt bij aan bredere vorming, aan het verkrijgen van kennis en inzichten van binnen en buiten school, die nodig is voor verdere ontplooiing van jongeren. Ervaring in het lezen zorgt voor creativiteit, het kunnen maken van plannen en het overzien van consequenties van je plannen of je handelen. Door te lezen kun je meer te weten komen over andermans gevoelens en gedachten, en dat is belangrijk voor de ontwikkeling van empathie.
Ook lezen ‘voor je lol’ verbetert de breinfunctie. Daarom is de eerste stap kinderen leesplezier te bezorgen. Dat hoeven niet per se ‘moeilijke boeken’ te zijn; sluit aan bij de natuurlijke nieuwsgierigheid van het kind. Jolles ziet hier een taak voor ouders, school en samenleving. Lezen mag weer ‘hip, cool en sexy’ worden.
Tot slot: de voordelen en functies van lezen worden niet overgenomen door internet of ICT. Deze bieden andere mogelijkheden. Ontwikkeling in het gebruik van digitale media en computertechnologie zijn niet strijdig met het belang van ‘lees eens een boek’.